ชีวิต และ ความตาย

บทที่ 6

การตาย และการเตรียมตัวตาย

จำนวนสื่อการเรียนรู้ด้วยตนเอง       
: 4  สื่อ/กิจกรรม

ระยะเวลา
: 5  ชั่วโมง  (ต่อ 1-2 สัปดาห์)

ตัวอย่างเนื้อหา              
: ชีวิตใกล้ตาย และการตายที่ดี
: มรณาสันนวิถี : การอธิบายจิตขณะตาย 
: ความไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต 
: มรณสติ : ความหมาย, คุณค่า, วิธีปฏิบัติ, การประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน 
: ความไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต 


แม้เราจะบอกตัวเองได้ว่า เกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นเรื่องธรรมดา แต่ไม่ง่ายนักที่เราจะยอมรับว่า เราอาจจะตายได้จริงๆ แม้ในวินาทีที่กำลังจะมาถึงนี้ โดยไม่หลอกตัวเองลมๆ แล้งๆ อีกต่อไปว่าคนนั้น คนนี้ น่าจะตายก่อนเรา และพรุ่งนี้จะยังมี เรา ที่ตื่นขึ้นมาทำสิ่งนั้น สิ่งนี้ ที่วาดฝันไว้อย่างแน่นอน

สื่อการเรียนรู้

Mobirise

ฟังธรรมบรรยาย เกี่ยวกับ การตาย

107 นาที

- เรื่อง  "ความเข้าใจในเรื่องความตาย"  โดยพระอาจารย์ไพศาล วิสาโล  (68.45 นาที)
- เรื่อง "สิ่งที่ไม่มีเครื่องหมายบอก ๕, อารมณ์ ๓ ก่อนตาย"  โดย พระปิยะลักษณ์ ปญฺญาวโร   (37.41 นาที)

Mobirise

ศึกษาจากการบรรยายเรื่อง "การตาย และการเตรียมตัวตาย"

60 นาที

- การอธิบายกระบวนการตาย ทางกายภาพ, จิตวิทยา, สภาวะธรรมของจิต
- ความตาย - เหตุของความกลัวตาย - การตายดี
- การเตรียมตัวตาย (ดี)
- การเจริญมรณานุสสติ
(คลิกเพื่อดาวน์โหลด เอกสารประกอบการบรรยาย)

Mobirise

ฟังธรรมบรรยาย เกี่ยวกับ มรณานุสสติ  (เลิอกฟังตอนใดตอนหนึ่ง หรือหลายตอนก็ได้)

67 นาที

Mobirise

ฝึกเจริญมรณานุสสติ ประกอบบทภาวนาตายก่อนตาย 

25 นาที

ผู้คนมักให้ความสำคัญกับ การทำให้ชีวิตมีความสุข แต่ความจริงที่หนีไม่พ้นคือ ทุกคนต้องตาย ไม่ว่าจะอยู่ดีมีสุขเพียงใดก็ตาม เราจะตายอย่างสงบได้ต่อเมื่อมีการเตรียมใจพร้อมรับความตายอยู่เสมอ การหมั่นระลึกความตายด้วยการเจริญมรณสติ จะทำให้เราดำเนินชีวิตอย่างไม่ประมาท ขวนขวายทำสิ่งสำคัญที่ควรทำ ... (โครงการเผชิญความตายอย่างสงบ เครือข่ายพุทธิกา)

ตัวอย่าง แนวทางการสร้างสุขภาวะองค์รวมเชิงพุทธ เกี่ยวกับการตาย

Mobirise

การพัฒนาร่างกาย และจัดสรรสภาพแวดล้อม

-  อาการที่พบบ่อยในผู้ป่วยระยะท้าย (Peaceful death)
-  เข้าใจการ Shutdown (หยุดทำงาน) ของร่างกายในระยะท้าย  (ชีวามิตร)
-  อาการคลื่นไส้อาเจียนในผู้ป่วยระยะสุดท้าย   (คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี)
-  การดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย (คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)
-  การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายในช่วงเวลาที่ใกล้จะเสียชีวิต  (คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี)
-  รู้จัก เข้าใจ เพื่อรับมือกับอาการปวด (โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์)
-  ความปวดกับผู้ป่วยโรคมะเร็ง  (สถาบันมะเร็งแห่งชาติ)
-  5 สิ่งต้องระวัง เมื่อผู้สูงอายุที่บ้านนอนติดเตียง  

-  คุณภาพชีวิต และทางเลือกการตาย เริ่มต้นได้ที่การออกแบบเมือง - ผศ. ดร. ภาวิกา ศรีรัตนบัลล์  (ชีวามิตร)

-  การบริจาค :   การบริจาคดวงตา | การบริจาคอวัยวะ |  การบริจาคร่างกาย    (สภากาชาดไทย)
-  ธรรมนิพนธ์ เรื่อง  "พระพุทธศาสนากับการบริจาคอวัยวะ"  โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์​ (ป. อ. ปยุตฺโต)

Mobirise

การพัฒนาพฤติกรรม ความสัมพันธ์ ทักษะสังคม 

-  พลังกอด เยียวยาโรค  (ชีวามิตร)
-  แนวทางการพูดคุยกับผู้ป่วยระยะสุดท้าย    (คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี)
-  การจัดประชุมพูดคุยระหว่างทีมที่ดูแลกับครอบครัว (Family Meeting)  (คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี)
-  เมื่อผู้ดูแลทำไม่ไหวแล้ว (คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี)

-  Happy death day : ออกแบบงานศพให้ตัวเอง | อุ๋ย บุดด้าเบลส | Last Talk
-  ตายแล้วโปรไฟล์เฟซบุ๊กไปไหน? จัดการมรดกดิจิตอลของเราก่อนวันที่บัญชีต่างๆ จะออฟไลน์ไปตลอดกาล   (ชีวามิตร)

-  การทำพินัยกรรมชีวิต (Living Will) สำคัญอย่างไร     (ชีวามิตร)
-  ไป (แบบ) ที่ชอบที่ชอบ ศึกษาข้อกฎหมายที่จะช่วยออกแบบฉากสุดท้ายของชีวิตได้ตามต้องการ   (ชีวามิตร)
-  หนังสือแสดงเจตนาเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล (Living Will)
-  ความตายไม่น่ากลัว เท่ากับเรากลัวความตาย กฎหมายช่วยไม่ได้ ตราบใดที่เราไม่เข้าใจ - ศาสตราจารย์พิเศษ กิติพงศ์ อุรพีพัฒนพงศ์ (ชีวามิตร)

Mobirise

การพัฒนาจิตใจ การจัดการอารมณ์ การสร้างความสุขที่มีคุณภาพ

อาการสับสนกระวนกระวายในผู้ป่วยระยะสุดท้าย   (คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี)
- ธรรมบรรยาย เรื่อง "เตือนจิตกระตุ้นใจด้วยมรณสติ" โดยพระไพศาล วิสาโล
- ธรรมบรรยาย เรื่อง "เปลี่ยนความตายให้กลายเป็นความสุข" โดยพระไพศาล วิสาโล
- ธรรมบรรยาย ชุด "เผชิญความตายด้วยใจสงบ" โดยพระไพศาล วิสาโล
- บทภาวนา เพื่อการพิจารณาความตาย  (Peaceful death)
-  

Mobirise

การพัฒนาปัญญา ความรู้ ความเข้าใจ ทัศนคติที่สร้างสรรค์

- ธรรมบรรยาย เรื่อง "ความเข้าใจในเรื่องความตาย"   โดยพระไพศาล วิสาโล
-  ธรรมบรรยาย เรื่อง "เหตุกลัวตาย 4 อย่าง อย่าทุกข์ก่อนเป็นทุกข์ รักษาโรคด้วยสมาธิ"  โดยพระปิยะลักษณ์​ ปญฺญาวโร
-  ธรรมบรรยาย เรื่อง "จิตมีอานุภาพคุมกาย ร่างกายไม่ใช่ของเรา ปล่อยวางร่างกาย" โดยพระปิยะลักษณ์​ ปญฺญาวโร
-  ธรรมบรรยาย เรื่อง "อาพาธสูตร สัญญา 10 แก่พระคิริมานนท์เพื่อระงับความเจ็บไข้" โดยพระปิยะลักษณ์​ ปญฺญาวโร

กิจกรรมการเรียนรู้

Mobirise

Online workshop

- กระทบไหล่ความตาย
- ปุจฉา - วิสัชนา

Mobirise

Training program

(ไม่มี)


แบบฝึกหัด

1

คำถาม พื้นฐาน

1.1  ความตายคืออะไร เหตุใดคนส่วนมากจึงกลัวตาย
หรือไม่อยากพูดถึงความตายของตนและคนที่ตนรัก ?
1.2  การตายที่ดี คือการตาย อย่างไร ?
1.3  คัมภีร์วิสุทธิมรรค แสดงวิธีการเจริญมรณานุสสติ ไว้อย่างไร ?  การเจริญมรณานุสสติที่ไม่ถูกต้อง ไม่แยบคาย
ขาดโยนิโสมนสิการ คืออย่างไร ?

2

คำถาม ประยุกต์

2.1  ในชีวิตจริงของท่าน ท่านทำอะไรบ้าง  เพื่อให้การตายของท่าน เป็นการตายที่ดี ? 
2.2  “ถ้า” ท่านต้องตายด้วยความทุกข์ทรมานอย่างยาวนาน  ท่านจะมีวิธี รักษาใจของท่านอย่างไร ? 
2.3  “ถ้า” คนที่ท่านรักต้องตายด้วยความทุกข์ทรมาน อย่างยาวนาน ท่านจะมีวิธีรักษาใจของคนที่ท่านรัก อย่างไร ? 
2.4  “ถ้า” ท่านต้องตายด้วยความทุกข์ทรมาน อย่างยาวนาน ท่านจะมีวิธีรักษาใจของคนที่ท่านรัก อย่างไร ? 

3

แบบฝึกหัด ชวนสังเกต

3.1  ท่านได้เตรียมการสำหรับความตายของตนเองอย่างไรบ้าง ?
3.2  ท่านได้เตรียมการสำหรับความตายของคนที่ท่านรักอย่างไรบ้าง ?

หากผู้เรียนที่ลงทะเบียนในรายวิชา 306102 "ชีวิตและความตาย ในพระพุทธศาสนา"
ต้องการจะส่งแบบฝึกหัด หรือหารือ กับคณะพระวิทยากร ในเนื้อหาของสัปดาห์ที่กำหนด
สามารถกดปุ่ม "ส่งแบบฝึกหัด"  เพื่อกรอกข้อมูลผ่านระบบ Google form

Website was created with Mobirise