ทักษะชีวิต และการทำงาน

บทที่ 11  
ฉัน.. จึงมาหาความหมาย (ภาค 2) :
ปัญญาของแผ่นดิน

ประเด็นการเรียนรู้      
1.  บทนำ : ตั้งคำถาม ต่อสังคม
2.  การพัฒนาที่ยั่งยืน : ภาวนา 4 - ธรรมานามัย
 
3.  ค่านิยมทางสังคมที่เป็นธรรม : เสรีนิยม vs สังคมนิยม
4.  การจัดสรรทรัพยากรที่เป็นธรรม : เศรษฐศาสตร์แนวพุทธ - เศรษฐกิจพอเพียง
5. 
 อำนาจการปกครองที่เป็นธรรม : ธรรมาธิปไตย - ธรรมาภิบาล

ทักษะชีวิต 
ความหมาย คุณสมบัติ และทักษะ ของการเป็นพลเมืองโลกที่ดี

ภารกิจ
นักศึกษาฝึกงานได้เข้าร่วมเรียนรู้ในสถานการณ์จำลอง เพื่อเพิ่มเติมความเข้าใจต่อปัญหาของสังคม ที่แม้ไม่ใกล้ ก็คงไม่ไกล จากบทบาท ที่เป็น ... เพื่อทำความเข้าใจความหมายและแนวทางของการพัฒนาที่ยั่งยืน ทั้งในด้านของการพัฒนามนุษย์ สังคม เทคโนโลยี ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทั้งในระดับสังคม และระดับปัจเจกบุคคล



นักศึกษาเริ่มหลอมกลั่น ความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ ที่ได้เรียนรู้สั่งสมจากการศึกษา ทั้งวิชาชีพ และวิชาชีวิต ที่ผ่านมา เพื่อทำความเข้าใจปัญหาที่เป็นอยู่ในสังคมโลกรอบตัว แล้วเริ่มคิดสร้างสรรค์หนทางที่เราจะได้ช่วยกันเยียวยาปัญหาให้แก่โลก อย่างเต็มกำลังของคน คนหนึ่ง .. ในนามของนักศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล ... ในนามแห่งมนุษย์ผู้จักเป็นบัณฑิต - เป็นปัญญาของแผ่นดิน

กิจกรรมการเรียนรู้

Mobirise

มุมมองต่อสังคม ที่แท้จำเป็นต้องได้รับการฝึกฝน และพัฒนา เราถูกสอนกันผิดๆ ให้มองโลกทีละตอน ทีละส่วน ด้วยความเชี่ยวชาญชำนาญเฉพาะด้าน โดยไม่ตระหนักถึงความไม่สมบูรณ์ของมุมมองนั้น และเมื่อเราตัดความจริงออกเป็นชิ้น ๆ เราก็ไม่อาจมองเห็นความเป็นเหตุ เป็นผล ที่เกี่ยวพันกันของสรรพปรากฏการณ์    
 (อ่านต่อ...)



Mobirise

การพัฒนาที่ยั่งยืน กำลังเป็นคำนิยมไม่เฉพาะเมืองไทยเท่านั้น แต่เป็นที่นิยมพูดกันทั่วโลก ที่จริงนั้น ไม่ใช่ว่า “ไม่นิยมเฉพาะเมืองไทยแต่นิยมไปทั่วโลก” แต่ควรจะพูดในทางกลับกันว่า “เพราะทั่วโลกเขานิยมพูดกัน เมืองไทยก็เลยนิยมตามไปด้วย”
ที่มีการพัฒนาที่ยั่งยืน ก็เพราะว่าโลกนี้ประสบปัญหากับการพัฒนาที่ไม่ยั่งยืน ก็เลยต้องคิดแบบแผนการพัฒนาที่ยั่งยืนขึ้นมา 
 (อ่านต่อ...)


Mobirise

ค่านิยมทางสังคม (Social value) คือความคิดของกลุ่มหรือสังคมเกี่ยวกับพฤติกรรมที่ถูกต้องเหมาะสม หรือถูกทำนองคลองธรรม สิ่งใดถูกสิ่งใดผิด สิ่งใดน่านิยมชมชอบ สิ่งใดน่ารังเกียจ .. ที่เป็นเอกภาพซึ่งคนทั่วไปยึดถือร่วมกัน ส่งผลชี้นำทิศทางความคิดและพฤติกรรมของคนในสังคม หรืออย่างน้อยก็คนส่วนใหญ่ในสังคม ให้มีเจตน์จำนงในการกระทำไปในทางใดทางหนึ่ง ค่านิยมเหล่านี้ อาจเกิดจากความเชื่อทางศาสนา การเมือง หรือปัจจัยอื่นๆ และค่านิยมเหล่านี้ ก็เปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย ค่านิยมบางอย่าง อาจถูกพิสูจน์ว่าผิด หรือปรากฏผลในระยะยาวให้ประจักษ์ในทางเสียหาย หรือถูกทดแทนด้วยค่านิยมอย่างใหม่ที่เชื่อว่าดีกว่า ก็ได้   
 (อ่านต่อ...)

Mobirise

ทรัพยากรของโลกนั้นไม่ได้มีอยู่อย่างเอนกอนันต์เช่นที่บรรพชนของคนอเมริกันเข้าใจกันแต่ก่อน วิชาการจัดสรรและจัดการทรัพยากรจึงเกิดมีความสำคัญขึ้น เพื่อจัดวางระบบเศรษฐกิจให้แก่มนุษย์ทั้งในระดับบัจเจก (Micro Economics) และระดับสังคม (Macro Economics) แต่กระบวนการจัดการทางเศรษฐกิจนี้ก็ ไม่ควร/ไม่สามารถ ที่จะให้เป็นไปเพียงเป้าหมายเพื่อการสนองความต้องการ ความปรารถนาของบุคคล หรือกลุ่มคน ที่มีความต้องการไม่สิ้นสุด โดยไม่คำนึกถึงผลกระทบเชื่อมโยงกับระบบความสัมพันธ์อื่นๆ เช่น สภาพแวดล้อม สังคม เทคโนโลยี รวมทั้งความเป็นมนุษย์  
 (อ่านต่อ...)

Mobirise

การพัฒนาที่ยั่งยืนนั้น นอกจากจะพัฒนาที่ตัวบุคคล, สัมพันธภาพระหว่างคนกับสิ่งแวดล้อมหรือทรัพยากรแล้ว สัมพันธภาพระหว่างคนกับคน หรือการสร้างระบบสังคม ก็จำเป็นต้องได้รับการพัฒนาให้เอื้อต่อกันทั้งระบบ และสอดคล้องกับความเป็นจริง

ถ้ามองเริ่มจากการจัดระบบสังคมเพื่อการจัดสรรทรัพยากร หรือการเข้าถึงปัจจัยในการดำรงชีวิต ก็หมายถึงการวางระบบการงานอาชีพให้แก่คนในสังคม ซึ่งในความเป็นจริง คนที่จะเมาสู่ระบบของการทำงานอาชีพนี้ ก็มีความต้องการอยู่ 2 ประเภท นั่นเอง คือ ตัณหา และฉันทะ แต่มีบางอย่างมาก บางอย่างน้อย ไม่เท่ากัน
   (อ่านต่อ...)

Mobirise

Online workshop

- เภมภาวนา "กลเกมการเมือง" (Reality game room)

Mobirise

Training program

-  การพัฒนาที่ (ไม่) ยั่งยืน

Mobirise

Exercise & Application




***** Editor's choice
Recommended Movie | You should see in your Lifetime.

Mobirise

The Platform   

(2019 ‧ Sci-fi/Horror ‧ 1h 34m)
The Platfrom  ‘คุกแนวตั้ง’  ที่สะท้อนประเด็นความเหลื่อมล้ำ ชนชั้น 3 ระดับ โอกาสที่ไม่เคยเท่าเทียม ระบบที่ถูกสร้างขึ้นมาโดยอ้างเหตุผลเรื่องความสงบสุข และอีกมากมายที่เกิดขึ้นในโลก The Platform แต่เรารู้สึกใกล้ตัวและสมจริงจนน่ากลัว ... (อ่านบทวิเคราะห์)
(Movie Trailer)   (คลิปสรุปเนื้อหา - สปอย!!)


Mobirise

Where to Invade Next   

(2015 ‧ Documentary/Comedy ‧ 2 hours ‧ เรท: 13+)
จะมัวหดหู่สิ้นหวังไปไย
ป๋าไมเคิลอาสาพาไปบุกโลกกว้าง  พิสูจน์กันให้มันกระจ่าง  ประเทศดีๆ เค้าสร้างคุณภาพชีวิตกันยังไง?!
…ไฉนนายจ้างอิตาลีจึงบอกว่า ถ้าข้าได้เที่ยวสบาย ลูกจ้างก็ต้องได้เที่ยวสบายไม่แพ้กัน?
…เหตุใดโรงเรียนฝรั่งเศส จึงลงทุนคัดสรรอาหารเที่ยงชั้นดีให้เด็กกิน?
…ทำอย่างไรฟินแลนด์ จึงทะยานสู่การเป็นเจ้าของการศึกษาที่ดีที่สุดในโลก?
…ทำไมรัฐบาลสโลวีเนีย ต้องให้นักศึกษาเรียนมหาวิทยาลัยฟรี?
…เพราะอะไรครูเยอรมนี จึงสอนประวัติศาสตร์ยุคนาซีแก่เด็ก… ในฐานะบาดแผลและความทรงจำที่ชาติไม่มีสิทธิเสแสร้งลืม?
พิสูจน์ทุกคำถามถึงสิ่งดีงามที่มีอยู่จริงในโลกเจ็บปวดใบนี้ ในผลงานแซ่บซึ้งของผู้กำกับแสบสัน ไมเคิล มัวร์
(Movie Trailer - ซับไตเติลไทย)  (ดูหนังออนไลน์ ซับไตเติลไทย พร้อม Bonus tracks งานเสวนาในเมืองไทย)


แบบฝึกหัด

1

คำถาม พื้นฐาน

1.1  การพัฒนาที่ไม่ยั่งยืนมีลักษณะอย่างไร ?

1.2  ระบบการฝึกคนอย่างเป็นองค์รวมที่เรียกว่า ไตรสิกขา นั้นคือการฝึกในด้านใดบ้าง แต่ละด้านมีความหมายอย่างไร ?

1.3  ค่านิยมแบบ สุขนิยม, บริโภคนิยม, ทุนนิยม, วัตถุนิยม เหล่านี้ ส่งผลต่อชีวิต และสังคม อย่างไร ?

1.4  การมองโลก หรือการจัดการปัญหา โดยวิธีคิดแบบผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง (Specialization) มีข้อดีข้อเสียอย่างไร เมื่อเปรียบเทียบ
 กับการมองโลก หรือการจัดการปัญหา แบบองค์รวม ?

1.5  ระบบเศรษฐกิจแบบประนีประนอม (Compromising) มีข้อเสียอย่างไร เมื่อเปรียบเทียบกับแบบที่มีจุดหมายเดียวกัน 
 (Harmonizing)

1.6  แรงจูงใจในการเสพบริโภคแบบตัณหา กับฉันทะ ต่างกันอย่างไร ? แรงจูงใจแบบใดเอื้อต่อการระบบเศรษฐกิจพอเพียง ? 
 เพราะเหตุใด ?

1.7  พุทธศาสนาสอนหลักการเรื่องสันโดษว่าให้สันโดษในเรื่องใด ไม่สันโดษในเรื่องใด ?

1.8  หลักนิติธรรม คืออะไร ? ธรรมาภิบาล คืออะไร และ เกี่ยวข้องกับการพัฒนาอย่างยั่งยืนอย่างไร ?

1.9  ในฐานะพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย ควรมีจิตสำนึกในเรื่อง สิทธิ และเสรีภาพ ว่ามีความหมายอย่างไร ?

2

คำถาม ประยุกต์

2.1  จากการศึกษาบทเรียนนี้ ท่านเห็นว่า สังคมคือปัญหาของเรา หรือว่า เราคือปัญหาของสังคม ? และปัญหานั้นคืออะไร ?

2.2  ให้ท่านแต่งประโยค 1 ประโยค ที่มีคำว่า การพัฒนาที่ยั่งยืน, ธรรมานามัย, เศรษฐกิจพอเพียง, ธรรมาภิบาล และประชาธิปไตย
 และให้เป็นประโยคที่แสดงความเข้าใจของท่านที่มีต่อความสัมพันธ์ของคำทั้งหมดนี้อย่างแยบคายที่สุด

2.3  ใน “สาส์นของนายกรัฐมนตรี ถึงที่ประชุมสัมมันตนาพระคณาธิการทั่วราชอาณาจักร วันที่ 18 เมษายน 2503” (ในหหัวข้อที่ 2) 
 ผู้นำของประเทศในเวลานั้น เข้าใจคำว่า สันโดษ ผิดไปจากความหมายที่แท้จริงอย่างไร ?

2.4  วิชาชีพของท่านน่าจะมีบทบาทในการพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืนได้อย่างไรบ้าง ?

3

แบบฝึกหัด ชวนสังเกต

3.1  ท่านเคยมีประสบการณ์ ที่ได้รับผลกระทบจากการบริหารราชการที่ไม่เป็นไปตามหลักธรรมาภิบาลอย่างไรบ้าง ให้ยกตัวอย่างมา 1 
 ตัวอย่าง พร้อมทั้งอธิบายว่า เหตุการณ์นั้นเกิดจากการขาดหลักธรรมาภิบาลข้อใดบ้าง ?

3.2  ท่านเคยมีประสบการณ์ในการปฏิบัติตน ไม่สอดคล้องตามหลักธรรมาธิปไตย อย่างไรบ้าง  การกระทำนั้นส่งผลต่อใคร อย่างไรบ้าง ?


ตัวอย่าง แบบทดสอบ

ถ้าคนในสังคมหันมาปฏิบัติตามหลักความสันโดษ ที่ถูกต้องตามหลักพุทธศาสนา จะส่งผลอย่างไร
         (1) ทำให้คนมักน้อย ไม่อยากได้อะไร ไม่อยากทำอะไร กิจกรรมในกระบวนการทางเศรษฐกิจจะลดลง
         (2) ทำให้คนไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย มีเงินทุนสำหรับการออม หรือการลงทุนมากขึ้น 
         (3) ทำให้คนมีโอกาสในการทำการงานหน้าที่ ทำประโยชน์ได้เต็มที่มากขึ้น
         (4) ในตัวเลือก 1-3 ไม่มีคำตอบที่ถูกต้อง
         (5) ในตัวเลือก 1-3 มีคำตอบที่ถูกมากกว่า 1 ข้อ 



ท่านเข้าใจว่า ข้อใด คือแนวคิด และบทบาทที่พึงมุ่งหมาย ของครูผู้สอนวิชานี้
         (1) ชีวิตนี้น้อยนัก ครูจะนำทางคนรุ่นหลังให้เรียนรู้ที่จะรักษาชีวิตตนให้ดี และใช้มันอย่างสมคุณค่า
         (2) ชีวิตจริงมันไม่ยุติธรรม ครูจะเตรียมความพร้อมของนักศึกษา เพื่อให้พร้อมที่จะเผชิญกับมัน 
         (3) สังคมจริงมันไม่ยุติธรรม ครูจะเตรียมความพร้อมของนักศึกษา เพื่อให้เข้าใจ และยอมรับมันได้ ด้วยใจที่เป็นสุข
         (4) ขีวิตที่อาจดูเหมือนไม่ยุติธรรม ในท่ามกลางแห่งสังคมที่ไม่เป็นธรรม. 
                ครูจะพยายามพัฒนาชีวิตของครูการเข้าถึง ธรรม ที่แท้ของชีวิต และร่วมสร้างสังคมให้เป็นธรรม
                ในขณะเดียวกัน ก็เอื้อโอกาสให้อีกบางชีวิต ได้เข้าใจชีวิตของตน และร่วมสร้างสังคมที่ยุติธรรม
         (5) การใช้ชีวิต และทำงาน ในระบบสังคมปัจจุบันนั้นไม่เป็นธรรม 
                ครูและนักศึกษา จะมาร่วมกันเป็นปัจจยาการในการเปลี่ยนแปลงสังคมนี้ให้เป็นธรรม 
                เพื่อเอื้ออำนวยให้มนุษย์ทุกชีวิตได้ประสบกับความสุขที่สมบูรณ์ที่สุด ตามเจตจำนงของตนๆ

Website was made with Mobirise