ไปยังหน้า : |
ในมิลินทปัญหา [เล่ม ๓] ท่านพระนาคเสนเถระได้แสดงองคสมบัติของพระโยคาวจรผู้ปฏิบัติธรรมเปรียบด้วยไฟ ๕ ประการรุ.๙๕ คือ
๑. ธรรมดาว่า ไฟย่อมเผาผลาญสิ่งทั้งปวง มีหญ้าแห้งเป็นต้นให้หมอดไหม้ได้ ฉันใด พระโยคาวจรพึงเผาผลาญเสียซึ่งกิเลสที่เป็นภายในและภายนอก อันเป็นอิฏฐารมณ์และอนิฏฐารมณ์ ด้วยไฟ คือ เมตตาญาณ ฉันนั้น
๒. ธรรมดาว่า ไฟนี้จะได้กรุณารักใคร่ในเชื้อมีหญ้าเป็นต้นก็หาไม่ ฉันใด พระโยคาวจรก็ไม่พึงรักใคร่เอ็นดูต่อกิเลสทั้งปวง ฉันนั้น
๓. ธรรมดาว่า ไฟนี้ย่อมห้ามเสียซึ่งความหนาวได้ ฉันใด พระโยคาวจรก็พึงทำกิเลสให้เร่าร้อน คือ กระทำความเพียรเพื่อฆ่ากิเลสทั้งปวงเสีย ฉันนั้น
๔. ธรรมดาว่า ไฟนี้มีแต่จะพลุ่งขึ้นให้อุ่นและให้ร้อนโดยลำดับ ฉันใด พระโยคาวจรก็พึงเป็นคนซื่อตรง มุ่งปฏิบัติให้บรรลุคุณธรรมที่สูงขึ้นไปตามลำดับ ไม่พึงประมาทมัวเมาหรือเกียจคร้านย่อหย่อนจมลง ฉันนั้น
๕. ธรรมดาว่า แสงสว่างของไฟนี้ ย่อมขจัดเสียซึ่งความมืดมนอนธการ ฉันใด พระโยคาวจรก็พึงขวนขวายปฏิบัติให้บรรลุญาณโลกีย์ เพื่อกำจัดเสียซึ่งเงามืดแห่งอวิชชา แล้วตั้งใจปฏิบัติให้บรรลุถึงญาณโลกุตตระ เพื่อทำลายความมืดคืออวิชชาให้หมดสิ้นไปในที่สุด ฉันนั้น