ไปยังหน้า : |
โมหเจตสิก เป็นธรรมชาติที่มีความหลงใหลในอารมณ์ หมายความว่า เป็นสภาวธรรมที่มีสภาพหลงจากความเป็นจริง เช่น หลงไปจากสภาพของรูปนาม และไหลไปในสภาพที่มิใช่รูปนาม เพราะความไม่รู้สภาวธรรมตามความเป็นจริง โมหะเจตสิกเป็นเจตสิกที่เป็นหัวหน้าหรือเป็นประธานในบรรดาอกุศลเจตสิกทั้งหมด เพราะมีโมหะ คือ ความหลง ความไม่รู้ จึงทำให้เกิดความโลภ ความโกรธ ความเย่อหยิ่งจองหอง ความเห็นผิด ความลังเลสงสัย เป็นต้นตามมา ด้วยเหตุนี้ อกุศลจิตที่เกิดขึ้นแต่ละดวงนั้น ย่อมมีโมหเจตสิกประกอบร่วมด้วยทุกดวง ไม่มีอกุศลจิตดวงใดที่เกิดขึ้นโดยปราศจากโมหเจตสิกนี้เลย อนึ่ง โมหเจตสิกไม่มีสภาวธรรมใดที่จะมาทำลายล้างให้หมดไปได้ นอกจากปัญญาเจตสิกในอรหัตตมรรคญาณเท่านั้น ส่วนปัญญาเจตสิกในจิตดวงอื่น ๆ นั้น เป็นแต่เพียงบรรเทาสภาพของโมหะเท่านั้น เพราะฉะนั้น บุคคลที่จะละโมหะเจตสิกนี้ได้หมดสิ้น ต้องเป็นพระอรหันต์จำพวกเดียวเท่านั้น พระอริยบุคคลอื่นนอกจากนี้ เป็นแต่เพียงบรรเทาสภาพของโมหะให้เบาบางเท่านั้น