| |
วิจิกิจฉาความสงสัย ๑๖ อย่าง   |  

ความสงสัยเป็นไปในอดีต ๕ อย่าง

๑. เราได้มีแล้ว หรือหนอ ในชาติก่อน

๒. หรือว่า เราไม่ได้มีแล้ว ในชาติก่อน

๓. เราได้มีแล้วในชาติก่อน และเราได้เป็นอะไร [เป็นกษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร หรือ จัณฑาล หรือพ่อค้า ชาวนา เป็นต้น] หรือหนอ

๔. เราได้มีแล้วในชาติก่อน เรามีรูปพรรณสันฐาน เป็นอย่างไร [ใหญ่ เล็ก อ้วน ผอม สูง เตี้ย ดำ หรือขาว เป็นต้น หรือมีสุข มีทุกข์อย่างไร] หรือหนอ

๕. เราได้เป็นอะไรแล้วในอดีตชาติ และเราได้เป็นอะไรอีกเล่า ในชาติก่อน

สงสัยในความเป็นไปในอนาคต ๕

๖. เราจักมีหรือไม่หนอในชาติหน้า [เราจะได้เกิดอีกหรือไม่หนอ]

๗. หรือเราจักไม่มีในชาติหน้า [หรือเราจักไม่เกิดอีกในชาติหน้า]

๘. เราจักมีในชาติหน้า เราจักเป็นอะไร [เราจักเกิดในชาติหน้า จักเกิดเป็นอะไร]

๙. เราจักมีในชาติหน้า แล้วจักมีรูปพรรณสัณฐานเป็นอย่างไร หรือ มีสุขมีทุกข์อย่างไร หรือหนอ

๑๐. เราจักเป็นอะไรแล้ว จักเป็นอะไรอีกต่อไป

สงสัยในความเป็นไปในปัจจุบัน ๖

๑๑. เดี๋ยวนี้เรามีอยู่ หรือไม่หนอ

๑๒. หรือว่า เราไม่มีในเวลานี้

๑๓. เรามีอยู่เดี๋ยวนี้ เราเป็นอะไร [เป็นกษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร จัณฑาล หรือเป็นพ่อค้า ชาวนา เป็นต้น]

๑๔. เรามีอยู่เดี๋ยวนี้ เราเป็นอย่างไร [มีรูปพรรณสัณฐานใหญ่ เล็ก สูง ต่ำ ดำ หรือ ขาว อย่างไร]

๑๕. เราเป็นสัตว์มาแต่ไหน [เรามาจากภพภูมิไหนจึงมาบังเกิดในที่นี้]

๑๖. เราจักไปบังเกิดที่ไหนอีกหนอ

ความสงสัยในวัตถุ ๑๖ ประการนี้ เป็นการขยายความมาจากวัตถุแห่งความสงสัย ๘ ประการ ดังกล่าวแล้ว ซึ่งล้วนแต่เป็นเหตุให้เกิดวิจิกิจฉาหรือเป็นอาการของวิจิกิจฉานิวรณ์ ทั้งสิ้น


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |