| |
คนที่หลับฝัน [เพราะอำนาจจิต] เพราะเหตุ ๖ ประการ   |  

เหตุที่ทำให้บุคคลเกิดความฝัน ที่เรียกว่า สุบินนิมิต นั้น มีหลายสาเหตุ ซึ่งเมื่อสรุปแล้ว มี ๖ ประการรุ.๕๖๒ คือ

๑. วาติโก คนมีวาโยธาตุกำเริบ หมายถึง ธาตุลมในร่างกายไม่ปกติ มีสภาพแปรปรวนหรือลมเดินไม่ปกติ เกิดปฏิกิริยาธาตุปั่นป่วน ทำให้หลับไม่สนิท เกิดความฝันขึ้น

๒. ปิตติโก คนมีดีกำเริบ หมายถึง น้ำดีในร่างกายมีอาการผิดปกติ เนื่องจากความอาพาธป่วยไข้หรือเกิดอุบัติภัยจากเหตุปัจจัยต่าง ๆ ส่งผลให้เส้นประสาทในร่างกายมีความผิดปกติ จิตไม่สามารถอาศัยเกิดและทำงานได้เต็มที่ ทำให้เกิดความแปรปรวนทางจิตตามไปด้วย เมื่อเกิดมาก ๆ เข้า ทำให้ละเมอเพ้อฝันไปต่าง ๆ และถ้ากำเริบมากถึงขีดสุด อาจทำให้เป็นบ้าเสียสติได้ ที่เรียกว่า คนดีแตก ทำให้เห็นภาพต่าง ๆ ปรากฏเหมือนความฝัน

๓. เสมหิโก คนมีเสมหะกำเริบ หมายถึง บุคคลที่มีเสมหะออกมามาก ทำให้พัวพันลำคอและหลอดเสียง และพัวพันในที่ต่าง ๆ ทำให้เกิดอาการไอและเจ็บคอ เมื่อไอและเจ็บคอมาก ๆ ทำให้นอนไม่หลับ หรือหลับไม่สนิท จึงทำให้เกิดอาการฝันไปต่าง ๆ ได้

๔. เทวตูปสังหารโต เพราะเทวดาดลใจ หมายถึง เทวดาที่เป็นอุปปัตติเทพ คือ เทวดาโดยกำเนิดเกิดมาเป็นเทวดา ซึ่งเป็นผู้มีความรู้ในนิมิตดีหรือนิมิตร้ายที่จะเกิดขึ้นในกาลข้างหน้า ที่เรียกว่า ตาทิพย์ อันเกิดจากกำเนิด เมื่อเทวดานั้นได้รู้ได้เห็นนิมิตนั้นแล้ว ก็มาสังหรณ์คือเนรมิตให้เห็นในความฝัน แต่ก็มิใช่จะถูกเสมอไป บางครั้งอาจเป็นเทพบุตรมาร คือ เทวดาผู้เป็นมารต้องการหลอกให้บุคคลหลงเชื่อ เพื่อวัตถุประสงค์อย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น ต้องการเครื่องเซ่นสังเวย หรือต้องการหลอกเล่นเป็นเรื่องสนุกสนาน เป็นต้น

๕. สมุทาจิณณโต เพราะโรครุมเร้า หมายถึง บุคคลที่มีโรครุมเร้า ทำให้ดำเนินชีวิตไม่เป็นปกติสุข เกิดอาพาธทางกายในหลายด้าน ทำให้จิตใจพลอยอาพาธซบเซาไปด้วย เช่น เกิดอาการเบื่อหน่ายในชีวิตของตนเอง เกิดความกระสับกระส่ายเพราะทุกขเวทนาแรงกล้า เป็นต้น ทำให้จิตมีอาการฟุ้งเฟ้อและเก็บไปฝันได้

๖. ปุพพนิมิตตโต เพราะบุญบาปมาเป็นนิมิตให้ฝัน หมายถึง กรรมในอดีตที่บุคคลนั้น ๆ ได้กระทำไว้แล้ว มาปรากฏให้เห็นหรือให้รับรู้ทางความฝัน ถ้าเป็นกุศลกรรม ย่อมปรากฏเป็นสิ่งที่ดีให้เห็นหรือให้รับรู้ ถ้าเป็นอกุศลกรรม ย่อมปรากฏเป็นสิ่งที่ไม่ดี ให้เห็นหรือให้รับรู้ ซึ่งเป็นความฝันที่มีส่วนจริงมากที่สุดในบรรดาความฝัน ๖ ประการ ดังกล่าวมาแล้ว


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |