ไปยังหน้า : |
พระโยคีบุคคลพึงสังเกตพิจารณาดูจริตโดยอาการต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
๑. อิริยาบถ ได้แก่ การเดินยืนนั่งนอนและการเคลื่อนไหวทำกิจการงานต่าง ๆ
๒. กิจจะ ได้แก่ ลักษณะงานที่ทำอยู่สม่ำเสมอ
๓. โภชนะ ได้แก่ อาหารที่บริโภคอยู่เป็นประจำ
๔. ทัสสนะ ได้แก่ สิ่งที่ชอบดูชอบชม
๕. ธัมมปวัตติ ได้แก่ ความเป็นไปในธรรมต่าง ๆ เป็นต้นว่า ความประพฤติดี หรือเลว
เพราะฉะนั้น การที่บุคคลจะรู้ว่าตนเองมีจริตอย่างไร หรือบุคคลแต่ละคนนั้นจะมีจริตอย่างไร ต้องใช้ปัจจัยเหล่านี้เป็นเครื่องกำหนดพิจารณา จึงจะสามารถตั้งข้อสันนิษฐานและตัดสินได้ว่าบุคคลนั้นมีจริตหนักไปในทางไหน
แสดงรายละเอียดของจริตแต่ละอย่าง
อนึ่ง ในคัมภีร์ปกรณ์วิเสสวิสุทธิมัคค์ ท่านพระพุทธโฆษาจารย์ได้แสดงลักษณะแห่งจริตต่าง ๆ เป็นเครื่องพิจารณาเพิ่มเติมดังต่อไปนี้