ไปยังหน้า : |
จิตแต่ละดวง สามารถสงเคราะห์โดยเภทนัยได้ทั้ง ๙ นัย ยกตัวอย่างโลภมูลจิตดวงที่ ๑ ดังนี้
๑. ว่าโดยชาติเภทนัย เป็น อกุศลชาติ
๒. ว่าโดยภูมิเภทนัย เป็น กามาวจรภูมิ
๓. ว่าโดยโสภณเภทนัย เป็น อโสภณจิต
๔. ว่าโดยโลกเภทนัย เป็น โลกียจิต
๕. ว่าโดยเหตุเภทนัย เป็น สเหตุกจิต
๖. ว่าโดยฌานเภทนัย เป็น อฌานจิต
๗. ว่าโดยเวทนาเภทนัย เป็น โสมนัสสสหคตจิต
๘. ว่าโดยสัมปโยคเภทนัย เป็น สัมปยุตตจิต
๙. ว่าโดยสังขารเภทนัย เป็น อสังขาริกจิต
จิตแต่ละดวง เกิดขึ้นย่อมมีองค์ประกอบหรือคุณสมบัติ ๙ ประการนี้ และเพราะคุณสมบัติ ๙ ประการนี้เอง จึงทำให้จิตมีความหลากหลายแตกต่างกันออกไปเป็น ๘๙ หรือ ๑๒๑ ดวง ดังกล่าวมาแล้ว