ไปยังหน้า : |
ในคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะและวิภาวินีฎีการุ.๓๔๑ ได้แสดงสภาวะของนิปผันนรูปไว้ ๕ ประการ ซึ่งไม่ใช่อาการของอนิปผันนรูป กล่าวคือ
๑. สภาวรูป คือ รูปที่มีสภาวะของตน หมายถึง รูปที่ประกอบด้วยสภาวะของตนมีความแข็งและความอ่อนเป็นต้น
๒. สลักขณรูป คือ รูปที่มีลักษณะของสังขตธรรม หมายถึง รูปที่ประกอบด้วยลักษณะของสังขตธรรมมีความเกิดขึ้นและความไม่เที่ยงเป็นต้น
๓. นิปผันนรูป คือ รูปที่ถูกกรรมเป็นต้นปรุงแต่ง หมายถึง รูปที่ถูกปัจจัยมีกรรมเป็นต้นปรุงแต่งให้เกิดขึ้นโดยตรง
๔. รูปรูป คือ รูปที่แปรปรวนชัดเจน หมายถึง รูปแท้จริงที่ประกอบด้วยลักษณะเปลี่ยนแปร เหมือนคำว่า ทุกขทุกข์ [ทุกข์จริง] อัชฌัตตอัชฌัตตะ [อารมณ์ภายในอย่างแท้จริง ] เป็นต้น
๕. สัมมสนรูป คือ รูปที่ใช้พิจารณาเป็นอารมณ์กัมมัฏฐานได้ หมายถึง รูปที่พระโยคาวจรสามารถพิจารณายกขึ้นสู่ไตรลักษณ์ มีความไม่เที่ยง เป็นต้นได้ เพราะประกอบด้วยลักษณะของสังขตธรรม