ไปยังหน้า : |
๑. ยถาลาภสันโดษ ยินดีตามมีตามได้ ด้วยเรี่ยวแรงของตนในทางชอบธรรม ไม่ดิ้นรนอยากได้จนทำให้เกิดความเดือดร้อน
๒. ยถาพลสันโดษ ยินดีตามกำลังความสามารถ ใช้กำลังที่มีอยู่ ได้แก่ กำลังความรู้ กำลังความสามารถ ให้เกิดผลอย่างเต็มที่ โดยไม่ย่อหย่อนหรือบกพร่อง
๓. ยถาสารุปปสันโดษ ยินดีตามสมควรแก่ฐานะ คือ ยินดีพอใจแต่ไม่ให้เกินเลย รู้จักพอเป็นอิ่มเป็น และแบ่งปันส่วนที่เกินเลยไปเอื้อเฟื้อผู้อื่นตามสมควร
ความสันโดษ เป็นแนวทางปฏิบัติเพื่อให้เกิดความพอดีในชีวิตประจำวัน ไม่ให้ฟุ้งเฟ้อเกินไป ไม่ฟืดเคืองจนเกินไป ไม่ฟุ้งซ่านจนเกิดความเดือดร้อน เป็นต้น เป็นแนวปฏิบัติสายกลาง เพื่อให้ชีวิตมีความอิ่ม ไม่พร่อง อันเป็นเหตุให้มีความสุขดังคำกล่าวที่ว่า “รู้จักพอก่อสุขทุกสถาน”
ความสันโดษนี้ เมื่อกล่าวโดยสรุป ก็คือ ความยินดีพอใจในปัจจัย ๔ ได้แก่ ผ้านุ่งห่ม อาหาร ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค ที่เป็นไปเพียงเพื่อการดำรงชีพอย่างผาสุกตามสมควรแก่ฐานะและตามสมควรแก่อัตภาพ ซึ่งเป็นสภาวธรรมของอโลภเจตสิกที่เกิดพร้อมกับมหากุศลจิตและมหากิริยาจิต