| |
อรหัตตผลจิต ๕   |  

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๑

วิตักกวิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ปฐมัชฌานอรหัตตผลจิตตัง

ปฐมฌานอรหัตตผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๑ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากปฐมฌานอรหัตตมรรคจิตในปฐมฌานอรหัตตมัคควิถี หมายความว่า เมื่อปฐมฌานอรหัตตมรรคจิตดับลงแล้ว ปฐมฌานอรหัตตผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในปฐมฌานอรหัตตมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อรหัตตมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๓ อย่าง คือ ภวราคานุสัย มานานุสัย และอวิชชานุสัยโดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน อันเป็นการประหาณกิเลสทั้งปวงให้หมดสิ้นจากขันธสันดานแล้ว หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอรหันต์ผู้เป็นปฐมฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๒

วิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ทุติยัชฌานอรหัตตผลจิตตัง

ทุติยฌานอรหัตตผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๔ คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๒ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากทุติยฌานอรหัตตมรรคจิต ในทุติยฌานอรหัตตมัคควิถี หมายความว่า เมื่อทุติยฌานอรหัตตมรรคจิตดับลงแล้ว ทุติยฌานอรหัตตผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในทุติยฌานอรหัตตมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อรหัตตมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๓ อย่าง คือ ภวราคานุสัย มานานุสัย และอวิชชานุสัยโดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน อันเป็นการประหาณกิเลสทั้งปวงให้หมดสิ้นจากขันธสันดานแล้ว หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอรหันต์ผู้เป็นทุติยฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๓

ปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ตติยัชฌานอรหัตตผลจิตตัง

ตติยฌานอรหัตตผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๓ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากตติยฌานอรหัตตมรรคจิต ในตติยฌานอรหัตตมัคควิถี หมายความว่า เมื่อตติยฌานอรหัตตมรรคจิตดับลงแล้ว ตติยฌานอรหัตตผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในตติยฌานอรหัตตมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อรหัตตมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๓ อย่าง คือ ภวราคานุสัย มานานุสัย และอวิชชานุสัยโดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน อันเป็นการประหาณกิเลสทั้งปวงให้หมดสิ้นจากขันธสันดานแล้ว หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอรหันต์ผู้เป็นตติยฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๔

สุขเอกัคคตาสหิตัง จตุตถัชฌานอรหัตตผลจิตตัง

จตุตถฌานอรหัตตผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ สุข เอกัคคตา

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๔ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากจตุตถฌานอรหัตตมรรคจิต ในจตุตถฌานอรหัตตมัคควิถี หมายความว่า เมื่อจตุตถฌานอรหัตตมรรคจิตดับลงแล้ว จตุตถฌานอรหัตตผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในจตุตถฌานอรหัตตมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อรหัตตมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๓ อย่าง คือ ภวราคานุสัย มานานุสัยและอวิชชานุสัยโดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน อันเป็นการประหาณกิเลสทั้งปวงให้หมดสิ้นจากขันธสันดานแล้ว หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอรหันต์ผู้เป็นจตุตถฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๕

อุเปกขาเอกัคคตาสหิตัง ปัญจมัชฌานอรหัตตผลจิตตัง

ปัญจมฌานอรหัตตผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ อุเบกขา เอกัคคตา

อรหัตตผลจิต ดวงที่ ๕ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากปัญจมฌานอรหัตตมรรคจิต ในปัญจมฌานอรหัตตมัคควิถี หมายความว่า เมื่อปัญจมฌานอรหัตตมรรคจิตดับลงแล้ว ปัญจมฌานอรหัตตผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในปัญจมฌานอรหัตตมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อรหัตตมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๓ อย่าง คือ ภวราคานุสัย มานานุสัย และอวิชชานุสัยโดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน อันเป็นการประหาณกิเลสทั้งปวงให้หมดสิ้นจากขันธสันดานแล้ว หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอรหันต์ผู้เป็นปัญจมฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓


  |