ไปยังหน้า : |
นวังคสัตถุศาสน์ หมายถึง หลักคำสอนของพระบรมศาสดาประกอบด้วยองค์ ๙ คือ
๑. สุตตะ หมายถึง ข้อความที่เป็นสูตร ได้แก่ อุภโตวิภังค์ นิทเทส ขันธกะ ปริวาร พระสูตรทั้งหลาย ในสุตตนิบาต และพระพุทธพจน์อื่น ๆ ที่มีชื่อว่า สูตร กล่าวสั้น ๆ ก็คือ พระวินัยปิฎก คัมภีร์นิทเทสทั้งสองและพระสูตรทั้งปวง
๒. เคยยะ หมายถึง ข้อความที่มีทั้งร้อยแก้วและร้อยกรองผสมกัน ได้แก่ พระสูตรที่มีคาถาทั้งหมด โดยเฉพาะสคาถวรรคในสังยุตตนิกาย
๓. เวยยากรณะ หมายถึง ข้อความที่มีแต่ร้อยแก้วล้วน ๆ ได้แก่ พระอภิธรรมปิฎกทั้งหมด พระสูตรที่ไม่มีคาถา และพระพุทธพจน์อื่นที่ไม่จัดเข้าในองค์ ๘ ข้อที่เหลือ
๔. คาถา หมายถึง ข้อความที่มีแต่ร้อยกรองล้วน ๆ ได้แก่ คัมภีร์ธรรมบท เถรคาถา เถรีคาถา และคาถาล้วน ๆ ในสุตตนิบาต ที่ไม่มีชื่อว่าสูตร
๕. อุทาน หมายถึง พระคาถาที่ทรงเปล่งด้วยโสมนัสสญาณ โดยมีข้อความประกอบอยู่ด้วย รวมได้ ๘๓ สูตร
๖. อิติวุตตกะ หมายถึง พระสูตรที่ตรัสโดยนัยว่าข้อนี้พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า... ได้แก่ พระสูตร ๑๑๐ สูตรที่ตรัสโดยนัยว่า วุตฺตํ เหตํ ภควตา แปลว่า อันที่จริง ข้อนี้พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า .....
๗. ชาตกะ หมายถึง ชาดก คือ เรื่องราวในอดีตชาติของพระพุทธเจ้า ได้แก่ ชาดก ๕๕๐ เรื่อง มีอปัณณกชาดก เป็นต้น
๘. อัพภูตธัมมะ หมายถึง พระสูตรที่ว่าด้วยข้ออัศจรรย์ ที่ไม่เคยมีมาก่อน ทุกสูตร
๙. เวทัลละ หมายถึง พระสูตรแบบถาม-ตอบ ซึ่งผู้ถามได้ทั้งความรู้และความพอใจ จึงถามต่อ ๆ ไป เช่น จูฬเวทัลลสูตร เป็นต้น